Tại sao cần phải cải tiến trong ngành may mặc thời 4.0?

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, ngành may mặc đứng trước nhiều thách thức nhưng cũng có những cơ hội to lớn để phát triển. Bài viết này sẽ phân tích sâu về tình hình hiện tại của ngành may mặc và đề xuất những cải tiến cần thiết để ngành này có thể bứt phá trong thời đại số.

1. Thực trạng ngành may mặc toàn cầu

Ngành may mặc là một trong những ngành công nghiệp lớn nhất thế giới, đóng góp đáng kể vào nền kinh tế toàn cầu. Theo số liệu từ Statista, giá trị thị trường may mặc toàn cầu đạt 1.5 nghìn tỷ USD vào năm 2021 và dự kiến sẽ tăng lên 2 nghìn tỷ USD vào năm 2026, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 5.5%.

Tuy nhiên, ngành may mặc cũng đang đối mặt với nhiều thách thức:

• Cạnh tranh khốc liệt: Các nước đang phát triển như Bangladesh, Việt Nam đang cạnh tranh mạnh mẽ với Trung Quốc – quốc gia chiếm 32% thị phần xuất khẩu hàng may mặc toàn cầu (theo WTO, 2020).
• Chi phí lao động tăng: Tại Trung Quốc, mức lương trung bình trong ngành may mặc đã tăng từ 1.5 USD/giờ năm 2005 lên 5.51 USD/giờ năm 2018 (theo Statista).
• Áp lực về tính bền vững: Ngành may mặc đóng góp khoảng 10% lượng khí thải carbon toàn cầu và 20% lượng nước thải công nghiệp (theo UN Environment Programme).

2. Tại sao cần cải tiến trong thời đại công nghiệp 4.0?

Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 mang đến nhiều công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), và tự động hóa. Việc áp dụng những công nghệ này vào ngành may mặc không chỉ giúp tăng năng suất, giảm chi phí mà còn đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về sản phẩm cá nhân hóa và thân thiện với môi trường.

Một nghiên cứu của McKinsey cho thấy, các công ty may mặc áp dụng công nghệ 4.0 có thể giảm 50% thời gian từ thiết kế đến sản xuất, tăng lợi nhuận lên 8% và giảm tồn kho đến 20%.

3. Những cải tiến then chốt trong ngành may mặc 4.0

3.1. Thiết kế số hóa và cá nhân hóa

Theo báo cáo của Grand View Research, thị trường phần mềm thiết kế thời trang 3D dự kiến sẽ đạt giá trị 4.8 tỷ USD vào năm 2027, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 25.7% từ 2020 đến 2027. Điều này phản ánh sự chuyển dịch mạnh mẽ từ phương pháp thiết kế truyền thống sang các công cụ số.

a. Công nghệ thiết kế 3D và mô phỏng ảo

Các thương hiệu thời trang hàng đầu như Tommy Hilfiger đã áp dụng công nghệ thiết kế 3D trong toàn bộ quy trình sáng tạo của họ. Kết quả là:

• Giảm 70% thời gian thiết kế mẫu
• Cắt giảm 80% số lượng mẫu vật lý cần sản xuất
• Tăng 50% tỷ lệ chuyển đổi từ thiết kế sang sản xuất

Công ty công nghệ thời trang Browzwear báo cáo rằng các khách hàng của họ đã giảm được trung bình 60% chi phí mẫu và rút ngắn 28% thời gian đưa sản phẩm ra thị trường nhờ sử dụng công nghệ thiết kế 3D.

b. Trí tuệ nhân tạo (AI) trong thiết kế thời trang

AI đang cách mạng hóa cách thức các nhà thiết kế sáng tạo và dự đoán xu hướng. Ví dụ:

• Stitch Fix, một công ty thời trang trực tuyến, sử dụng AI để phân tích dữ liệu từ hơn 3 triệu khách hàng để tạo ra các thiết kế “hybrid”. Kết quả là tăng 30% doanh số bán hàng đối với các sản phẩm được thiết kế bởi AI.
• IBM hợp tác với Tommy Hilfiger để phát triển Reimagine Retail, một công cụ AI có khả năng phân tích hơn 15,000 hình ảnh sản phẩm, 600,000 hình ảnh đường phố và catwalk, cùng với 100,000 mẫu hoa văn để dự đoán xu hướng thời trang trong tương lai.

c. Cá nhân hóa trong thiết kế may mặc

Theo một nghiên cứu của Deloitte, 36% người tiêu dùng quan tâm đến việc mua sắm quần áo được cá nhân hóa, và 48% sẵn sàng chờ đợi lâu hơn để nhận được sản phẩm tùy chỉnh.

d. In trực tiếp lên vải (DTG – Direct to Garment)

Công nghệ DTG cho phép in các thiết kế cá nhân hóa lên quần áo với chi phí thấp và thời gian nhanh chóng. Kornit Digital, một công ty hàng đầu trong lĩnh vực này, báo cáo rằng:

• Giảm 95% lượng nước sử dụng so với phương pháp in truyền thống
• Tăng 30% năng suất sản xuất

e. Nền tảng thiết kế tương tác

Các thương hiệu như Nike và Adidas đã phát triển các nền tảng cho phép khách hàng tùy chỉnh giày và quần áo theo ý muốn. Nike báo cáo rằng doanh số từ nền tảng Nike By You (trước đây là NikeID) đã tăng 19% trong năm 2023.

3.2. Sản xuất thông minh và tự động hóa

Theo báo cáo của Grand View Research, thị trường tự động hóa trong ngành dệt may dự kiến sẽ đạt giá trị 10.1 tỷ USD vào năm 2028, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 8.9% từ 2021 đến 2028. Điều này phản ánh sự chuyển dịch mạnh mẽ từ phương pháp sản xuất truyền thống sang các hệ thống tự động hóa và thông minh.

a. Hệ thống sản xuất tích hợp (IMS – Integrated Manufacturing System)

Các thương hiệu thời trang hàng đầu như Adidas đã áp dụng hệ thống sản xuất tích hợp trong các nhà máy “Speedfactory” của họ. Kết quả là:

• Giảm 50% thời gian sản xuất từ thiết kế đến sản phẩm cuối cùng
• Tăng 30% hiệu suất sản xuất
• Giảm 20% chi phí vận hành

Công ty công nghệ may mặc Lectra báo cáo rằng các khách hàng của họ đã giảm được trung bình 30% thời gian cắt vải và tăng 5% hiệu suất sử dụng vật liệu nhờ áp dụng hệ thống sản xuất tích hợp.

b. Robotics và Cobots trong sản xuất may mặc

Sự phát triển của robotics và cobots (robot cộng tác) đang cách mạng hóa quy trình sản xuất may mặc. Ví dụ:

• SoftWear Automation đã phát triển robot LOWRY, có khả năng sản xuất áo thun với tốc độ gấp 17 lần so với công nhân may truyền thống.
• Công ty Sewbo đã giới thiệu robot có khả năng tự động hóa toàn bộ quy trình may quần áo, từ cắt vải đến hoàn thiện sản phẩm, giúp tăng năng suất lên 30% và giảm 20% chi phí lao động.

c. Tự động hóa trong chuỗi cung ứng may mặc

Theo một nghiên cứu của McKinsey, các công ty may mặc áp dụng tự động hóa trong chuỗi cung ứng có thể giảm 50% thời gian từ thiết kế đến sản xuất và tăng lợi nhuận lên 8%.

• Hệ thống quản lý kho tự động (ASRS – Automated Storage and Retrieval System)

Công ty Fast Retailing, chủ sở hữu của thương hiệu Uniqlo, đã triển khai hệ thống ASRS tại trung tâm phân phối ở Tokyo. Kết quả:

• • Giảm 90% thời gian tìm kiếm và lấy hàng
  • Tăng 40% hiệu suất sử dụng không gian kho
  • Giảm 30% chi phí vận hành kho
• Công nghệ RFID trong quản lý hàng tồn kho

Thương hiệu Zara đã triển khai công nghệ RFID trên toàn bộ chuỗi cung ứng của họ. Kết quả:

• • Tăng 5% doanh thu nhờ quản lý hàng tồn kho hiệu quả hơn
  • Giảm 50% thời gian kiểm kê
  • Tăng 60% độ chính xác trong dự báo nhu cầu

3.3. Marketing và bán hàng số hóa

Theo báo cáo của McKinsey, 72% các thương hiệu thời trang đã tăng ngân sách cho marketing số trong năm 2023. Điều này phản ánh sự chuyển dịch mạnh mẽ từ các kênh truyền thống sang các nền tảng kỹ thuật số.

• Marketing nội dung tương tác: Các thương hiệu may mặc đang tận dụng công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) để tạo ra trải nghiệm mua sắm độc đáo. Ví dụ, Gucci đã triển khai ứng dụng AR cho phép khách hàng “thử” giày ảo, dẫn đến tăng 19% tỷ lệ chuyển đổi và giảm 35% tỷ lệ trả hàng.
• Influencer marketing cá nhân hóa: Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu người dùng, các thương hiệu như Zara đã tối ưu hóa chiến lược influencer marketing. Kết quả là tăng 28% tương tác trên mạng xã hội và tăng 15% doanh số bán hàng thông qua các chiến dịch influencer trong năm 2023.
• Nền tảng thương mại điện tử tích hợp AI: Các thương hiệu như Stitch Fix đã triển khai hệ thống gợi ý sản phẩm dựa trên AI, phân tích hành vi mua sắm và sở thích cá nhân của khách hàng. Kết quả là tăng 30% giá trị đơn hàng trung bình và giảm 25% tỷ lệ trả hàng.
• Công nghệ blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng: Levi’s đã áp dụng công nghệ blockchain để tăng tính minh bạch trong chuỗi cung ứng, cho phép khách hàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều này đã góp phần tăng 18% niềm tin của khách hàng vào thương hiệu và tăng 10% doanh số bán hàng đối với các sản phẩm bền vững.

Ngành may mặc đang trải qua một cuộc chuyển đổi sâu sắc trong thời đại công nghiệp 4.0. Những công ty nhanh chóng áp dụng các công nghệ mới và thích ứng với xu hướng bền vững sẽ có lợi thế cạnh tranh to lớn. Tuy nhiên, việc cải tiến cần được thực hiện một cách toàn diện, từ khâu thiết kế, sản xuất đến marketing và bán hàng.

Để thành công trong kỷ nguyên số, các doanh nghiệp may mặc cần đầu tư vào máy móc ngành may, công nghệ, đào tạo nhân lực và xây dựng văn hóa đổi mới. Chỉ khi đó, ngành may mặc mới có thể vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội và phát triển bền vững trong tương lai.

Câu hỏi thường gặp

1. Làm thế nào ngành may mặc có thể giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong quá trình sản xuất?

Ngành may mặc có thể giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường thông qua nhiều biện pháp. Theo báo cáo của McKinsey, việc áp dụng công nghệ tái chế nước có thể giúp tiết kiệm đến 95% lượng nước sử dụng trong quá trình sản xuất.

Bên cạnh đó, sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời có thể giảm đến 40% lượng khí thải carbon. Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ in 3D trong sản xuất quần áo có thể giảm đến 35% lượng chất thải vải.

2. Các công nghệ mới nổi nào đang được áp dụng trong việc cá nhân hóa sản phẩm may mặc?

Công nghệ cá nhân hóa sản phẩm may mặc đang phát triển nhanh chóng. Công nghệ quét cơ thể 3D cho phép tạo ra mô hình số chính xác của cơ thể khách hàng, giúp may đo quần áo vừa vặn hoàn hảo.

Theo một nghiên cứu của Deloitte, 36% người tiêu dùng quan tâm đến việc mua sắm quần áo được cá nhân hóa. Công nghệ in trực tiếp lên vải (DTG – Direct to Garment) cho phép in các thiết kế cá nhân hóa lên quần áo với chi phí thấp và thời gian nhanh chóng. Ngoài ra, công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) đang được sử dụng để cho phép khách hàng “thử” quần áo ảo trước khi mua, giúp giảm tỷ lệ trả hàng đến 40%.

3. Làm thế nào để đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong ngành may mặc để đáp ứng yêu cầu của công nghiệp 4.0?

Để đáp ứng yêu cầu của công nghiệp 4.0, ngành may mặc cần tập trung vào việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Theo một báo cáo của World Economic Forum, 54% nhân viên trong ngành sẽ cần được đào tạo lại hoặc nâng cao kỹ năng đến năm 2025. Các chương trình đào tạo nên tập trung vào kỹ năng số như phân tích dữ liệu, lập trình và sử dụng phần mềm thiết kế 3D.

Bên cạnh đó, việc hợp tác với các trường đại học và trung tâm đào tạo nghề để phát triển chương trình đào tạo chuyên biệt cho ngành may mặc 4.0 là rất quan trọng. Các công ty cũng nên đầu tư vào hệ thống học tập trực tuyến để đảm bảo nhân viên có thể liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng mới.

Phạm Văn Lâm

Phạm Văn Lâm là một kỹ sư chuyên ngành cơ khí, có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực mua bán, sửa chữa máy khâu, máy may công nghiệp. Anh tốt nghiệp trường HUTECH – Đại học Công nghệ TP.HCM (Sai Gon Campus) chuyên ngành Kỹ Thuật Cơ Khí.